Poszczególne posty można oceniać przy pomocy skali opartej na teorii odrębnego poznania i powiązanego poznania. Teoria ta może pomóc na nowo spojrzeć na stosunki międzyludzkie. Opisuje dwa różne sposoby uczenia się i oceniania tego co widzimy i słyszymy. Mimo, iż każdy z nas może wykorzystywać te dwie metody w różnym stopniu w różnych sytuacjach, warto wyobrazić sobie dwie przykładowe osoby. Jedna z nich posługuje się głównie odrębnym poznaniem (Jaś), a druga głównie poznaniem powiązanym (Małgosia).

• Jaś chce zachowywać "obiektywizm" w największym możliwym stopniu, nie angażując swych uczuć ani emocji. W dyskusji z ludźmi, którzy mają odmienne zdanie, Jaś woli bronić swych racji używając logiki do znajdywania luk w racjach przedstawianych przez rozmówców. Do nowych poglądów podchodzi krytycznie, chyba, że są one faktami popartymi przez cieszące się dobrą opinią źródła takie jak książki, szanowani nauczyciele, lub własne bezpośrednie doświadczenie. Jaś w dużym stopniu posługuje się poznaniem odrębnym.
• Małgosia jest bardziej wrażliwa na ludzi. Ma rozwiniętą empatię i często słucha innych oraz zadaje im pytania tak długo aż ma wrażenie, że potrafi powiązać i "zrozumieć sprawy z ich punktu widzenia". Uczy się poprzez wymianę doświadczeń, które zaowocowały zdobyciem wiedzy u innych osób. W rozmowach unika konfrontacji i często, jeśli znajdzie sposób, stara się pomagać drugiej osobie, sugerując logiczne rozwiązania. Małgosia w bardzo dużym stopniu wykorzystuje poznanie powiązane.

Czy w powyższych przykładach zauważyłeś, że poznaniem odrębnym posługuje się mężczyzna, a powiązanym kobieta? Niektóre badania wykazują, że statystycznie jest to pewna prawidłowość, choć poszczególne osoby mogą plasować się w dowolnym miejscu pomiędzy tymi dwoma skrajnościami. Dla współpracującej i efektywnej grupy uczących się najlepiej byłoby gdyby wszyscy mogli stosować OBA sposoby poznania. W szczególnej sytuacji, tak jak na forum on-line pojedynczy post danej osoby może ujawniać jedną z tych dwóch cech lub nawet obie. Osoba, która ogólnie posługuje się poznaniem powiązanym może wysyłać sygnał typowy dla poznania odrębnego i odwrotnie. Celem oceny każdego postu przy pomocy tej skali jest:

a) pomóc Tobie w zastanawianiu się nad opisanymi tu kwestiami w trakcie czytania postów b) przedstawić każdemu autorowi opinie na temat tego, jak postrzegany jest przez innych

Wyników nie stosuje się do oceny studentów, lecz do usprawnienia komunikacji i procesu uczenia się.

---

Jeśli jesteś zainteresowany bardziej szczegółowymi informacjami, odsyłamy do publikacji autorów tych koncepcji:

• Belenky, M.F., Clinchy, B.M., Goldberger, N.R., & Tarule, J.M. (1986). Women's ways of knowing: the development of self, voice, and mind. New York, NY: Basic Books.
• Clinchy, B.M. (1989a). The development of thoughtfulness in college women: Integrating reason and care. American Behavioural Scientist, 32(6), 647-657.
• Clinchy, B.M. (1989b). On critical thinking & connected knowing. Liberal education, 75(5), 14-19.
• Clinchy, B.M. (1996). Connected and separate knowing; Toward a marriage of two minds. In N.R. Goldberger, Tarule, J.M., Clinchy, B.M. &
• Belenky, M.F. (Eds.), Knowledge, Difference, and Power; Essays inspired by “Women’s Ways of Knowing” (pp. 205-247). New York, NY: Basic Books.
• Galotti, K. M., Clinchy, B. M., Ainsworth, K., Lavin, B., & Mansfield, A. F. (1999). A New Way of Assessing Ways of Knowing: The Attitudes Towards Thinking and Learning Survey (ATTLS). Sex Roles, 40(9/10), 745-766.
• Galotti, K. M., Reimer, R. L., & Drebus, D. W. (2001). Ways of knowing as learning styles: Learning MAGIC with a partner. Sex Roles, 44(7/8), 419-436.